Pałac zlokalizowany jest w centrum założenia, które tworzą skupione przy prostokątnym dziedzińcu zabudowania folwarczne, mieszczące się po północnej stronie oraz park kra­jobrazowy, rozciągający się na południe od rezydencji. Założenie usytuowane jest w pół­nocnej części Brzeźnicy, na południowy wschód od zakola rzeki Bóbr. Folwark istniał już w XVII wieku, park został założony w połowie XIX, natomiast pałac wybudowano na po­czątku XX stulecia.

 

Brzeźnica (niem. Briesnitz) powstała na przełomie XVII i XVIII wieku jako osada folwarczna. Na początku XIX wieku wieś liczyła 167 mieszkańców, funkcjonowały tu m.in. dwa młyny wodne, cegielnia i kuźnia. W 1814 roku Brzeźnica stanowiła majątek państwowy. W 1830 dobra zostały zakupione przez generała kawalerii Wilhelma Leopolda von Döbschitz, ale już w 1845 roku majątek na powrót przejęło państwo. Od 1863 roku Brzeźnica była w posiadaniu Karla Riedela, a od 1910 roku Emila Zemke. Majątek obejmował wówczas 645,10 ha, w tym 187 ha ziemi ornej, 19,7 ha wód, 21 ha łąk i 417 ha lasów. Okazałą re­zydencję wzniesiono tu w latach 1907-1908, zapewne na miejscu starszej siedziby.

 

Pałac, wzniesiony w nurcie architektury eklektycznej, założony jest na rzucie prostoką­ta z płytkimi ryzalitami oraz przybudówkami. Trzykondygnacyjny budynek, posadowio­ny na wysokiej piwnicy, nakryty jest dachem mansardowym z wystawkami. Nad bryłą bu­dynku góruje czterokondygnacyjna wieża z kopulastym hełmem. Elewacje pałacu, uroz­maicone ryzalitami oraz parterowymi przybudówkami, posiadają bogatą dekorację archi­tektoniczną w formie gzymsów, boniowanych pilastrów oraz obramień okiennych. Wejście główne, w osi elewacji frontowej, poprzedzone schodami, flankują dwa pilastry wspierają­ce fronton wypełniony dekoracją rzeźbiarską. W elewacji wschodniej, w profilowanym ob­ramieniu, widnieje data 1908, upamiętniająca czas powstania pałacu.

 

Stolarka okienna, pochodząca z czasu budowy pałacu, to okna jedno- i dwuskrzydłowe, dwudzielne z profilowanym słupkiem i ślemieniem, z górnymi kwaterami podzielony­mi szczeblinkami na dziewięć małych pól. Z bogatego wyposażenia wnętrza zachowały się drewniane, kasetonowe stropy, stiukowa dekoracja sufitów, malowidła ścienne stanowią­ce cenne źródło ikonograficzne Brzeźnicy i okolic, glazurowane płytki ceramiczne o de­koracjach z holenderskich motywów krajobrazowych, witraże, boazerie, kominki, piece, ozdobna stolarka drzwiowa, drewniane balustrady schodów w holu.

 

Po II wojnie światowej mieściła się tu komenda Garnizonowa Wojsk Radzieckich. W la­tach 50. XX wieku pałac przeznaczono na cele opieki społecznej i do 2007 roku użytkowa­ny był przez Dom Pomocy Społecznej.

 

Na początku lat 80. XX wieku przeprowadzono kapitalny remont budynku. Pałac prze­trwał do chwili obecnej w dobrym stanie zachowania.

Maja Błażejewska

"Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego"